|
Cantata BWV 204
Ich bin in mir vergnügt
Von der Vergnügsamkeit
Polskie tłumaczenie [Polish Translation]
Kantata BWV 204 - Oto jeśm kontent wewnętrznie |
|
Okazja: nieustalona |
|
Oryginalny tekst niemiecki [Original German Text] |
Polskie tłumaczenie [Polish Translation] |
|
1. Recitativo S |
1. Recytatyw [Sopran] |
|
Continuo |
|
Ich bin in mir vergnuegt,
Ein andrer mache Grillen,
Er wird doch nicht damit
Den Sack noch Magen fuellen. |
Oto jeśm1 kontent wewnętrznie,
niechaj inszy sie kłopocze,
nie napełnion przez strapienie
bańdzioch jego ni woreczek. |
|
Bin ich nicht reich und gross,
Nur klein von Herrlichkeit,
Macht doch Zufriedensein
In mir erwuenschte Zeit. |
Ja ni bogacz ni pan,
w splendorze niebożę,
dawa mi błogostan
czasu miłego morze. |
|
Ich ruehme nichts von mir:
Ein Narr ruehrt seine Schellen;
Ich bleibe still vor mich:
Verzagte Hunde bellen. |
Siebie samego ja nie sławię,
dzwonki na kpa czepcu brząkają,
ducha w cichości pozostawię,
ogary wściekłe ujadają. |
|
Ich warte meines Tuns
Und lass auf Rosen gehn,
Die muessig und darbei
In grossem Gluecke stehn. |
Swemi sprawy zajmę sie w cichości.
Drogą róże usłaną wędrują
ci, co próżnie we własnej gnuśności
szczęśliwości wielkiej upatrują. |
|
Was meine Wollust ist,
Ist, meine Lust zu zwingen;
Ich fuerchte keine Not,
Frag nichts nach eitlen Dingen. |
Jedną tylko żądzę mam,
pragnienia swe zwyciężać;
nędzy sie ja nie lękam
nie chcę o marność pytać. |
|
Der gehet nach dem Fall
In Eden wieder ein
Und kann in allem Glueck
Auch irdisch selig sein. |
Tenci po grzechu upadku
w Edenu bramy sie wróci
co umie w każdym przypadku
w ziemskim cieszyć sie żywocie. |
| |
|
|
2. Aria S |
2. Aria [Sopran] |
|
Oboe I/II, Continuo |
|
Ruhig und in sich zufrieden
Ist der groesste Schatz der Welt.
Nichts geniesset, der geniesset,
Was der Erden Kreis umschliesset,
Der ein armes Herz behaelt. |
Cichość a wewnętrzny spokój –
większych skarbów w świecie brak.
Nic z rozkoszy nie uczuje,
któż od świata otrzymuje,
miast serca jeść trup a wrak. |
| |
|
|
3. Recitativo S |
3. Recytatyw [Sopran] |
|
Violino I/II, Viola, Continuo |
|
Ihr Seelen, die ihr ausser euch
Stets in der Irre lauft
Und vor ein Gut, das schattenreich,
Den Reichtum des Gemuets verkauft;
Die der Begierden Macht gefangen haelt:
Durchsuchet nur die ganze Welt!
Ihr suchet, was ihr nicht koennt kriegen,
Und kriegt ihr's, kann's euch nicht vergnuegen;
Vergnuegt es, wird es euch betruegen
Und muss zuletzt wie Staub zerfliegen.
Wer seinen Schatz bei andern hat,
Ist einem Kaufmann gleich,
Aus andrer Gluecke reich.
Bei dem hat Reichtum wenig statt:
Der, wenn er nicht oft Bankerott erlebt,
Doch solchen zu erleben in steten Sorgen schwebt.
Geld, Wollust, Ehr
Sind nicht sehr
In dem Besitztum zu betrachten,
Als tugendhaft sie zu verachten,
Ist unvergleichlich mehr. |
Wy, wychodzące z siebie duszyce,
bieżacie w błędzie bezprzestannie2
a za fortunę z kraju, kędy jedno cienie
dobrami dusznemi frymarczycie3;
któreście jeńce w mocy pożądliwości,
szukajcież w świata szerokości!
Szukacie niedosiężnego4,
rozkoszy nie dającego,
gdy ją dawa zdradzi tylko, kusi,
w proch sie zapaść na ostatek musi.
Którego bogactwo w bliźnich położone
przypodobion przekupniowi,
onego skarb szczęsność inszych stanowi.
Temu bogactwo nieważkie, błahe one,
jeżeli tenci nie częstokroć bogactwo postrada
zawżdy żywie w bojaźni, iż straci, co posiada.
Pieniądze, żądze, honory,
nie bądź własności
za ważką uważać skory,
cnotliwie mieć ją w pogardliwości
o wieleć więcej przynosi korzyści. |
| |
|
|
4. Aria S |
4. Aria [Sopran] |
|
Violino solo, Continuo |
|
Die Schaetzbarkeit der weiten Erden
Lass meine Seele ruhig sein.
Bei dem kehrt stets der Himmel ein,
Der in der Armut reich kann werden. |
Ty skarbie świata szerokiego,
nie skusisz ducha spokojnego.
Do tego wżdy5 Niebo przybywa,
któż w biedzie swej dostatni bywa. |
| |
|
|
5. Recitativo S |
5. Recytatyw [Sopran] |
|
Continuo |
|
Schwer ist es zwar, viel Eitles zu besitzen
Und nicht aus Liebe drauf, die strafbar, zu erhitzen;
Doch schwerer ist es noch,
Dass nicht Verdruss und Sorgen Zentnern gleicht,
Eh ein Vergnuegen, welches leicht
Ist zu erlangen,
Und hoert es auf,
So wie der Welt und ihrer Schoenheit Lauf,
So folgen Zentner Grillen drauf.
In sich gegangen,
In sich gesucht,
Und sonder des Gewissens Brand
Gen Himmel sein Gesicht gewandt,
Da ist mein ganz Vergnuegen,
Der Himmel wird es fuegen.
Die Muscheln oeffnen sich, wenn Strahlen darauf schiessen,
Und zeigen dann in sich die Perlenfrucht:
So suche nur dein Herz dem Himmel aufzuschliessen,
So wirst du durch sein goettlich Licht
Ein Kleinod auch empfangen,
Das aller Erden Schaetze nicht
Vermoegen zu erlangen. |
Niełatwie zgoła nad wielkiemi panować próżności,
ogrzanym nie będąc ogniem tak karygodnej miłości;
Trudniej lepak6
pod cetnarem żałości a gryzot czekać,
iżby przyjemność przyszła,
onej łacnie7 oczekiwać.
A kiedy widzisz, iż pierzchła,
jako przeznaczono krasie a rzeczom ziemskim,
miejsce onej zajmuje cetnar trosk, frasunków, klęski.
Do wnętrza siegać,
we wnętrzu swem poszukiwać
a będąc zbawionym8 sąmnienia gorającego
kierować lico w stronę sklepienia niebieskiego.
Tać wszytką mą rozkoszą,
Niebiosa ją przynoszą!
Muszla odemknie sie skoro promieńmi uderzona
y frukt perłowy okaże ona:
stąd poszukuj jedno, by9 sierce przed Niebem odforzyć
a poprzez niebiańskie te światłości
otrzymasz takoż klejnot wielikiej wartości,
a próżno skarbów ziemie mnożyć,
gdyż z onym równać sie niepodobna. |
| |
|
|
6. Aria S |
6. Aria [Sopran] |
|
Flauto traverso, Continuo |
|
Meine Seele sei vergnuegt,
Wie es Gott auch immer fuegt.
Dieses Weltmeer zu ergruenden,
Ist Gefahr und Eitelkeit,
In sich selber muss man finden
Perlen der Zufriedenheit. |
Duszyco ma, bądź kontenta
cobykolwiek Bóg nie sprawił.
Badać morze tegoż świata
próżność to y niebezpieczność,
człek musi szukać, by10 łowił
w sobie perły - niemi szczęsność. |
| |
|
|
7. Recitativo S |
7. Recytatyw [Sopran] |
|
Continuo |
|
Ein edler Mensch ist Perlenmuscheln gleich,
In sich am meisten reich,
Der nichts fragt nach hohem Stande
Und der Welt Ehr mannigfalt;
Hab ich gleich kein Gut im Lande,
Ist doch Gott mein Aufenthalt. |
Oto prawy mąż podobny muszli perłorodnej,
samej w sobie najwięcej zasobnej.
Tenci o zaszczyty nie pyta,
chluby przeróżne tego świata;
chocia dobrami ziemskimi nie władam,
w Bogu największą nadzieję pokładam. |
|
Was hilft's doch, viel Gueter suchen
Und den teuren Kot, das Geld;
Was ist's, auf sein' Reichtum pochen:
Bleibt doch alles in der Welt! |
Coć człek zyska dóbr szukając,
grosiwa – łajnem drogim ono,
nic nie zyska o bogactwo zabiegając,
wszytko lepak11 musi być na świecie zostawiono. |
|
Wer will hoch in Luefte fliehen?
Mein Sinn strebet nicht dahin;
Ich will nauf im Himmel ziehen,
Das ist mein Teil und Gewinn. |
Któżby chciał głowę mieć w chmurach?
Do tegoż ja sie nie kwapię;
chcęć ja kierować sie, gdzie góra,
toć moy zysk, tuć korzyść złapię. |
|
Nichtes ist, auf Freunde bauen,
Ihrer viel gehn auf ein Lot.
Eh wollt ich den Winden trauen
Als auf Freunde in der Not. |
W przyjaciołach nie lza12 kłaść dufności13,
onych wiela niestałość cechuje.
Prędzej wietry obdarzę wierności
oznaką, niż druhów, gdaż zabieduję. |
|
Sollte ich in Wollust leben
Nur zum Dienst der Eitelkeit,
Muesst ich stets in AEngsten schweben
Und mir machen selbsten Leid. |
Miałbych ja w rozkoszach bydlić14,
vanitas na usługach będąc,
mus by mi było w trwodze sie topić,
samemu nowotne smętki tworząc. |
|
Alles Zeitliche verdirbet,
Der Anfang das Ende zeigt;
Eines lebt, das andre stirbet,
Bald den Untergang erreicht. |
Przemija toć, czem czas włada,
w pierwszych wyrażone rzeczy bywają ostatnie;
onemu żywot, inszemu zagłada
upad15 przybieża k’nam spiesznie. |
| |
|
|
8. Aria S |
8. Aria [Sopran] |
|
Flauto traverso, Oboe I/II, Violino I/II, Viola, Continuo |
|
Himmlische Vergnuegsamkeit,
Welches Herz sich dir ergibet,
Leballzeit unbetruebet
Und geniesst der gueldnen Zeit.
Goettliche Vergnuegsamkeit,
Du, du machst die Armen reich
Und dieselben Fuersten gleich,
Meine Brust bleibt dir geweiht. |
Tyś, niebiańska szczęśliwości,
powierzonych serc ostoją.
Złotego dnia zażywają
a niczego sie nie boją.
Ach, Ty Boża rozkoszności,
niebożęta mienisz pany16
wielikim władcom przyrównane,
pozostawam Ci oddany. |
| |
1 Jestem.
2 Ciągle.
3 Kupczycie.
4 Tego, co niemożebnym do osiągnięcia, zdobycia.
5 Zawsze.
6 Tu: natomiast.
7 Bez wysiłku, łatwo.
8 Bez.
9 Tu: aby.
10 Tu: aby.
11 Tu: atoli, aliści.
12 Nie powinno się, nie warto.
13 Pokładać ufności.
14 Wieść żywot.
15 arch. upadek, kres.
16 Sprawiasz, iż prostaczki stają się panami, książętami. |
| |
|
|
Dedicated to Ms. Grażyna Banduch |
Autor przekładu: Filip Adam Zieliński (January 2018, February 2018, May 2018)
mailto:f.a.zielinski@interia.pl
Przekład dedykowany p. mgr Grażynie Banduch |
|
Contributed by Filip Adam Zieliński (July 2018) |
