Cantata BWV 212
Mer hahn en neue Oberkeet [Bauern-kantate]
Nederlandse vertaling [Dutch Translation]
Cantate BWV 212 - Een nieuw beleid voert [Boerencantate]

Gebeurtenis: Gelukwens

Originele Duitse tekst [Original German Text]

Nederlandse vertaling [Dutch Translation]

1. Ouverture

1. Ouverture

Violino, Viola, Continuo

2. Aria (Duetto) S B

2. Aria / Duet (S, B)

Violino, Viola, Continuo

Mer hahn en neue Oberkeet
An unsern Kammerherrn.
Ha gibt uns Bier, das steigt ins Heet,
Das ist der klare Kern.
Der Pfarr' mag immer buese tun;
Ihr Speelleut, halt euch flink!
Der Kittel wackelt Mieken schun,
Das klene luse Ding.

Een nieuw beleid voert
onze landheer;
hij geeft ons bier, dat stijgt je naar het hoofd,
dat is waar het om gaat.|
Hoe de dominee ook foetert,
Muzikanten, zet ‘’m op!
Mieke zwaait al met haar rokje,
Die kleine losbol.

3. Recitativo B S

3. Recitatief (S, B)

Violino, Viola, Continuo

Bauer:
Nu, Mieke, gib dein Guschel immer her;

B:
Nou, Mieke, geef me een kus!

Mieke:
Wenn's das alleine waer.
Ich kenn dich schon, du Baerenhaeuter,
Du willst hernach nur immer weiter.
Der neue Herr hat ein sehr scharf Gesicht.

S:
Als dat alles was!
Ik ken je maar al te goed, ouwe luilak,
daarna wil je steeds meer.
Onze nieuwe landheer heeft scherpe ogen.

Bauer:
Ach! unser Herr schilt nicht;
Er weiss so gut als wir, und auch wohl besser,
Wie schoen ein bisschen Dahlen schmeckt.

B:
Ach, het kan onze landheer niks schelen,
hij weet even goed als wij, zelfs beter,
hoe heerlijk een liefkozing smaakt.

4. Aria S

4. Aria (B)

Violino, Viola, Continuo

Ach, es schmeckt doch gar zu gut,
Wenn ein Paar recht freundlich tut;
Ei, da braust es in dem Ranzen,
Als wenn eitel Floeh und Wanzen
Und ein tolles Wespenheer
Miteinander zaenkisch waer.

O, het smaakt toch zo goed|
Als een paartje het gezellig met elkaar heeft.
Ja, dan borrelt het in je buik
alsof vlooien en luizen
en een dwaas wespenlegertje
allemaal samen aan het ruziën zijn.

5. Recitativo B

5. Recitatief (B)

Continuo

Der Herr ist gut: Allein der Schoesser,
Das ist ein Schwefelsmann,
Der wie ein Blitz ein neu Schock strafen kann,
Wenn man den Finger kaum ins kalte Wasser steckt.

De landheer is goed. Maar de belastingontvanger
dat is een boef,
die je al een boete oplegt
als je een vinger in het water steekt.

6. Aria B

6. Aria (B)

Violino, Viola, Continuo

Ach, Herr Schoesser, geht nicht gar zu schlimm
Mit uns armen Bauersleuten uem!
Schont nur unsrer Haut;
Fresst ihr gleich das Kraut
Wie die Raupen bis zum kahlen Strunk,
Habt nur genung!

Ach, belastingontvanger, wees niet al te streng
voor ons arme boerenmensen!
Ontzie ons een beetje.
U haalt ons het vel over de oren,
houd daar toch mee op!

7. Recitativo S

7. Recitatief (S)

Continuo

Es bleibt dabei,
Dass unser Herr der beste sei.
Er ist nicht besser abzumalen
Und auch mit keinem Hopfensack voll Batzen zu bezahlen.

Het staat vast
dat onze landheer de beste is.
Een betere kun je je niet voorstellen
en hij is ook met geen goud te betalen.

8. Aria S

8. Aria (S)

Violino, Viola, Continuo

Unser trefflicher,
Lieber Kammerherr
Ist ein kumpabler Mann,
Den niemand tadeln kann.

Onze voortreffelijke
Geliefde landheer
Is een capabele man
Op wie niets valt aan te merken.

9. Recitativo B S

9. Recitatief (S, B)

Continuo

Bauer:
Er hilft uns allen, alt und jung.
Und dir ins Ohr gesprochen:
Ist unser Dorf nicht gut genung
Letzt bei der Werbung durchgekrochen?

B:
Hij helpt ons allemaal, oud en jong,
en onder ons gezegd:
is ons dorp toen de belastingen werden geïnd
onlangs niet mooi tussen de mazen doorgeglipt?

Mieke:
Ich weiss wohl noch ein besser Spiel,
Der Herr gilt bei der Steuer viel.

S:
Ik weet het nog beter:
Onze baas is een hoge piet bij de belastingen.

10. Aria S

10. Aria (S)

Violino, Viola, Continuo

Das ist galant,
Es spricht niemand
Von den caducken Schocken.
Niemand redt ein stummes Wort,
Knauthain und Cospuden dort
Hat selber Werg am Rocken.

Dat is leuk,
niemand heeft het
over die onbetaalde belasting,
niemand zegt een stom woord,
Knauthain en Cospude daarginds
hebben zelf gaten in hun kleren.

11. Recitativo B

11. Recitatief (B)

Continuo

Und unsre gnaedge Frau
Ist nicht ein prinkel stolz.
Und ist gleich unsereins ein arm und grobes Holz,
So redt sie doch mit uns daher,
Als wenn sie unsersgleichen waer.
Sie ist recht fromm, recht wirtlich und genau
Und machte unserm gnaedgen Herrn
Aus einer Fledermaus viel Taler gern.

En onze mevrouw
is geen greintje trots
en is net zoals wij een mens van vlees en bloed.
Ze praat gewoon met ons
alsof ze een van ons is.
Ze is een goede vrouw, gastvrij en eerlijk
en heeft voor onze landheer
van stro goud gemaakt.

12. Aria B

12. Aria (B)

Violino, Viola, Continuo

Fuenfzig Taler bares Geld
Trockner Weise zu verschmausen,
Ist ein Ding, das harte faellt,
Wenn sie uns die Haare zausen,
Doch was fort ist, bleibt wohl fort,
Kann man doch am andern Ort
Alles doppelt wieder sparen;
Lasst die fuenfzig Taler fahren!

Vijftig gouden daalders
pardoes opeten
dat is niet gemakkelijk
als ze ons over de bol aaien,
maar wat weg is, is weg,
ergens anders kun je weer
aan het dubbele bedrag komen;
laat die vijftig daalders maar gaan!

13. Recitativo S

13. Recitatief (S)

Continuo

Im Ernst ein Wort!
Noch eh ich dort
An unsre Schenke
Und an den Tanz gedenke,
So sollst du erst der Obrigkeit zu Ehren
Ein neues Liedchen von mir hoeren.

Nu even serieus:
voordat ik nog
aan de kroeg
en aan dansen denk,
moeten jullie eerst ter ere van onze landheer
een nieuw liedje van me horen.

14. Aria S

14. Aria (S)

Flauto traverso, Violino I/II, Viola, Continuo

Klein-Zschocher muesse
So zart und suesse
Wie lauter Mandelkerne sein.
In unsere Gemeine
Zieh heute ganz alleine
Der Ueberfluss des Segens ein.

Moge Klein-Zschacher
even fijn en zoet zijn
als amandelen.
Moge in onze gemeenschap
vandaag louter
overvloedige zegen heersen.

15. Recitativo B

15. Recitatief (B)

Continuo

Das ist zu klug vor dich
Und nach der Staedter Weise;
Wir Bauern singen nicht so leise.
Das Stueckchen, hoere nur, das schicket sich vor mich!

Dat is voor jou te wijs
en op een stadse manier gebracht.
Wij boeren zingen niet zo zachtjes.
Luister, dit liedje past beter bij mij:

16. Aria B

16. Aria (B)

Corno, Violino, Viola, Continuo

Es nehme zehntausend Dukaten
Der Kammerherr alle Tag ein!
Er trink ein gutes Glaeschen Wein,
Und lass es ihm bekommen sein!

Laat onze landheer elke dag
tienduizend dukaten opstrijken!
Laat hij een goed glas wijn drinken
en ik hoop dat die hem wel bekomt!

17. Recitativo S

17. Recitatief (S)

Continuo

Das klingt zu liederlich.
Es sind so huebsche Leute da,
Die wuerden ja
Von Herzen drueber lachen;
Nicht anders, als wenn ich
Die alte Weise wollte machen:

Dat klinkt te grof.
Er zijn hier zulke sjieke mensen,
die lachen
zich dood,
niet anders dan wanneer ik
dat oude deuntje zou zingen:

18. Aria S

18. Aria (S)

Corno, Violino, Viola, Continuo

Gib, Schoene,
Viel Soehne
Von artger Gestalt,
Und zieh sie fein alt;
Das wuenschet sich Zschocher und Knauthain fein bald!

Breng, schoonheid,
Veel zonen ter wereld
die er knap uitzien,
en voed ze goed op;
dat wensen Zschocher en Knauthain u toe.

19. Recitativo B

19. Recitatief (B)

Continuo

Du hast wohl recht.
Das Stueckchen klingt zu schlecht;
Ich muss mich also zwingen,
Was Staedtisches zu singen.

Je hebt gelijk,
mijn liedje is niet om aan te horen;
ik moet mezelf dus dwingen
iets te zingen wat meer stads is.

20. Aria B

20. Aria (B)

Violino, Continuo

Dein Wachstum sei feste und lache vor Lust!
Deines Herzens Trefflichkeit
Hat dir selbst das Feld bereit',
Auf dem du bluehen musst.

Moge u groeien en heel veel plezier hebben!
De voortreffelijkheid van uw hart
heeft zelf voor u het veld gereedgemaakt
waarop u kunt bloeien.

21. Recitativo S B

21. Recitatief (S, B)

Continuo

Mieke:
Und damit sei es auch genung.

S:
En hiermee moet het dan ook maar stoppen.

Bauer:
Nun muessen wir wohl einen Sprung
In unsrer Schenke wagen.

B:
En nu op een holletje
de kroeg in.

Mieke:
Das heisst, du willst nur das noch sagen:

S:
Dat wil zeggen, je wil alleen nog dit vertellen:

22. Aria S

22. Aria (S)

Violino, Viola, Continuo

Und dass ihr's alle wisst,
Es ist nudie Frist
Zu trinken.
Wer durstig ist, mag winken.
Versagt's die rechte Hand,
So dreht euch unverwandt
Zur linken!

Het is maar dat jullie het allemaal weten,
het is nu de tijd
om te drinken.
Wie dorst heeft, mag zijn hand opsteken.
Als je rechterhand het laat afweten,
gebruik dan gewoon
je linker!

23. Recitativo B S

23. Recitatief (S, B)

Continuo

BAUER:
Mein Schatz, erraten!

B:
Geraden, schatje!

MIEKE:
Und weil wir nun
Dahier nichts mehr zu tun,
So wollen wir auch Schritt vor Schritt
In unsre alte Schenke waten.

S:
En omdat we hier
nu niets meer te doen hebben,
willen we stap voor stap
naar onze oude kroeg banjeren.

BAUER:
Ei! hol mich der und dieser,
Herr Ludwig und der Steur-Reviser
Muss heute mit.

B:
Hé, neem er nog twee mee,
meneer Ludwig en de belastingman
moeten vandaag ook mee.

24. Coro S B

24. Koor (S, B)

Violino, Viola, Continuo

Wir gehn nun, wo der Dudelsack
In unsrer Schenke brummt;
Und rufen dabei froehlich aus:
Es lebe Dieskau und sein Haus,
Ihm sei beschert,
Was er begehrt,
Und was er sich selbst wuenschen mag!

Wij gaan waar de doedelzak
zich in onze kroeg laat horen
en daarbij roepen we vrolijk uit:
Leve Dieskau en zijn huis,
moge hij ontvangen
wat hij verlangt
en wat hij voor zichzelf wenst!

Nederlandse vertaling: Ria van Hengel

Contributed by Eduard van Hengel (August 2019)